रीता शाही, नेपाल महिला संघकी केन्द्रीय सदस्य तथा संविधानसभा सदस्य

नेविसंघबाट पार्टी राजनीतिमा उदीयमान महिला नेतृत्व रीता शाही । विकट जिल्ला हुम्लाकी स्थायीवासिन्दा शाही स्कूले जीवनदेखि नेविसंघबाट कांग्रेस राजनीतिमा होमिएकी हुन् । शाही हुम्लाको नेविसंघ जिल्ला कोषाध्यक्ष, र हुम्ला–काठमाडौं सम्पर्क समितिको कोषाध्यक्षसमेत भइसकेकी छिन् ।

त्यसपछि उनी गुरु घिमिरे अध्यक्ष र गगन थापा महामन्त्री हुँदा नेविसंघको केन्द्रीय सदस्य भएकी थिइन् । शाहीले पटक–पटक तीन कार्यकाल नेविसंघ केन्द्रीय सदस्य भएर काम गरिसकेकी छिन् । त्यसैगरी संविधानसभा सदस्य, दूर्गम क्षेत्र विकास समितिको सदस्य भएर काम गरिसकेकी शाहीले पार्टीको अञ्चल समन्वय विभागमा पनि रहेर काम गरिसकेकी छिन् । उनी हाल महिला संघको केन्द्रीय सदस्य छिन् । उनै शाहीसँग नेपाल महिला संघको समसामयिक विषयमा केन्द्रित रहेर तरुणदैनिकका लागि गरिएको कुृराकानीको सम्पादित अंश स्

तपाईं महिला संघको केन्द्रीय सदस्य हुनुहुन्छ, अहिलेसम्म के के गर्नुहुँदै छ ?
अहिलेको कमिटी तदर्थ समिति हो । यसको संयोजक उषा राउत मिश्र हुनुहुन्छ । उहाँ संयोजक भएको एक वर्ष भइसक्योे । खासमा भन्ने हो भने तदर्थ समितिले ६ महिनाभित्र अधिवेशन गर्नुपर्नेहो । तर, वर्षदिनमा बल्ल तदर्थ समितिकै पूर्ण कमिटि ल्याउनुभएको छ । त्यही तदर्थ समितिको म केन्द्रीय सदस्य भएको जम्मा ३ महिला भयो ।

हामी पनि अधिवेशन गर्नकै लागि यो तदर्थ समितिमा आएका हौं । समितिमा आइसकेपछि पहिलो मिटिङमै हामी अब अधिवेशनको तयारी गरौं । त्यसको लागि विधि र विधानले दिएको मापदण्ड अनुसार अगाडि बढौं र हाम्रो जिम्मेवारी पुरा गरौं भनेर संयोजकज्यूलाई हामीले सहयोग गर्छौं भन्दा उल्टै उहाँले जिल्लाका नर्वाचित सभापतिहरुलाई बर्खास्त गर्न थाल्नुभयो । र, ती ठाउँहरुमा आफूखुसी एकलौटी निर्णय गर्दै अगाडि बढ्न थालेको सामाजिक सञ्जालबाट थाहा पाएपछि हामीले असन्तुष्टि व्यक्त गर्न थालेका हौं ।

तपाईंहरुको माग चाहीं त ?
संयोजकज्यूद्वारा एकलौटी रुपमा बर्खास्त गरिएका १२ जिल्लाका सभापतिहरुलाई यथास्थानमा पुनस्र्थापना गर्नुपर्ने । केन्द्रीय अधिवेशनको मिति छिटोभन्दा छिटो तय गर्नुपर्ने । अधिवेशनको लागि विधानसम्मत ढंगले अगाडि बढ्नुपर्ने ।

संयोजकज्यूले आफ्नो घरमा राखेको नेपाल महिला संघको कार्यालयलाई महिला संघकै भवन धापामा सारिनुपर्ने । महिला संघको साधारण सदस्य वितरण गर्दा जिल्ला सभापति र केन्द्रीय सदस्यको समन्वयमा हुनुपर्ने । तर, संयोजकज्यूले १२ वटा जिल्लामा कसैसँगै सरसल्लाह र मापदण्ड नबनाइ एकलौटी ढंगले जिल्ला संयोजक तोक्नुभएको छ । ती जिल्लामा एकलौटी ढंगले तोकिएका संयोजकहरु यथास्थानमा पुनर्वहाली नगरिएमा १२ वटै जिल्ला समानन्तर कमिटी गठन गर्न हामी वाध्य हुनेछौं ।

संयोजकले एकलौटी गरेको भन्नुभयो अब तपार्इंंहरु के गर्नुहुन्छ ?
महिलेको केन्द्रीय तदर्थ समितिको कार्यसमिति ५३ जनामा छौं । त्यसमध्ये २० जनाले केन्द्रीय सदस्यले नेतृत्वको कामप्रति असन्तुष्टी व्यक्त गर्दै आएका छौं । उहाँलाई हामीले पटक–पटक एकलौटी गरिएको निर्णयहरु फिर्ता लिन आग्रह गरिसकेका छौं । त्यसको लागि नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा, उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का, धनराज गुरुङ, महामन्त्रीद्वय गगनकुमार थापा र विश्वप्रकाश शर्मा, सह–महामन्त्री महालक्ष्मी डिना उपाध्यायलगायत सम्पूर्ण नेताहरुलाई जानकारी गराइसकेका छौं ।

तपाईंहरुले असन्तुष्टि जनाइरहँदा नेताहरुबाट कस्तो आश्वासन पाउनुभयो ?
हामीले पार्टीसभापतिलगायत पदाधिकारीहरुलाई महिलासंघ भित्र भइरहेका गतिविधिहरुप्रति हामी सन्तुष्ट छैनौं । संयोजकज्यू विधान अनुसार चल्नुभएको छैन । विधान अनुसार नचल्दा देशभरका महिला दिदीबहिनीहरु आन्दोलित भएका छन् । कतिपय जिल्लामा संयोजकज्यूले एकलौटी गर्दा पुराना र संगठनभित्र योगदान गरेका धेरै महिला दिदीबहिनीहरुको भावनामा चुट पुगेको छ । यी यावत कुरा नेतासमक्ष भन्दा उहाँहरुले यसबारे हामी बुझ्छौं ।

सबैलाई मिलाएर लैजानुपर्छ । आन्तरिक लडाइँ गरेर हामी कहीं पुग्दैनौं । त्यसैले यो पक्ष, ऊ पक्ष भन्दा पनि पार्टी एकढिक्का बनाएर अगाडि बढ्नुपर्छ । त्यसमा योगदान गरेका दिदीबहिनीहर छुट्नुहुँदैन । सबैको भावनाको कदर हुनुपर्छ । त्यो कुरा हामी संयोजकलाई भन्छौं भन्नुभएको थियो । तर, अहिलेसम्म महिला संघको विवादका बारेमा पार्टीका शीर्ष नेताहरुले एकपटक पनि गम्भीर भएर छलफल गरेको पाइएन । त्यसकारण पनि महिला संघलाई जीवन्त राख्नको लागि भोलिबाटै समानन्तर कमिटी घोषणा गर्न वाध्य भएका छौं ।

समानन्तर कमिटिको कुरा गर्नुभयो तर्साउनको लागि मात्रै हो कि देशैभर पुग्नुहुन्छ ?
हामीले रहर इगो साध्नको लागि समानन्तर कमिटि गठन गर्न लागेका होइनौं । पार्टी संगठनलाई बलियो बनाउन । सबैलाई एकढिक्का बनाएर जनता सामु लानको लागि प्रयास गर्दा पार्टी नेतृत्वले ध्यान नदिएपछि हामी समानन्तर कमिटी गठन गरेर भएपनि संगठन जोगाउन लागेका हौं । त्यसको बारेमा हामीले पार्टी नेतृत्वलाई पटक–पटक जानकारी गराएका हौं । त्यत्तिकै इगो साध्नको लागि हामीले रडाको मच्चाएका होइनौं ।

पार्टीको, संगठनको नेतृत्व गर्ने व्यक्तिले सबैलाई मिलाउन सक्नुपर्छ । त्यो क्षमता महिला संघको संयोजकले देखाउन सक्नुभएन । संगठनलाई विधि, विधान र पद्दतिमा चलाउन सक्नुभएन । ६ महिनाभित्रमा गर्नुपर्ने काम वर्षदिन नाघिसक्दा पनि गर्न सक्नुभएन । देशैभरका महिला दिदीबहिनीहरु महिला संघको नेतृत्वप्रति असन्तुष्ट हुनुहुन्छ । त्यसको जानकारी हामीले पार्टी नेतृत्वलाई गराइसकेका छौं । उहाँहरुले पनि खासै ध्यान दिएको देखिएन । त्यसकारण धेरै बहस, छलफलबाट हामी यो निष्कर्षमा पुगेका हौं ।